Blenderdan Kurtulmanın Bilimsel Yolu

Bir bozuk para büyüklüğüne küçültüldünüz ve yüksek bir blenderın içine atıldınız. Blender 60 saniye içinde çalışmaya başlayacak. Kaçmak için ne yapmalısınız?

Basit gibi görünen bu sorunun cevabı aslında bilimsel bir bilmecenin çözülmesini gerektiriyor.

PEKİ, DOĞRU CEVAP NE?

Bu soruya verilen en yaygın cevaplardan biri “zıpla” oluyor. Ancak yüzeysel bakıldığında bu yanıt saçma gelebilir. Blenderın duvarları, küçültülen bir insan için yaklaşık 15 kat daha yüksek olur ki bu, 8 katlı bir binayı aşmak anlamına gelir. Ancak bu yanıt, biyomekanik alanında önemli keşifler yapan 17. yüzyıl bilim insanı Alfonso Borelli’nin çalışmalarına dayanıyor.

Borelli, farklı boyutlardaki hayvanların yaklaşık aynı yüksekliğe zıplayabildiğini fark etmişti. Köpekler, kediler, atlar ve sincaplar gibi farklı hayvan türleri, vücut ağırlıkları ve boyutları değişse de ortalama 1.2 metre yükseğe sıçrayabiliyor. Bunun sebebi, kasların ürettiği enerjinin vücut kütlesine göre ölçeklenmesidir.

İngiltere Lincoln Üniversitesi’nden böcek hareketleri uzmanı Profesör Gregory Sutton’a göre, bir insan küçültüldüğünde kas-kütle oranı değişir ve görece daha güçlü hale gelir. Bu da nispeten çok daha yükseğe sıçrayabileceğiniz anlamına gelir. Ancak bu teori, pratikte pek de işe yaramıyor…

ZIPLAMAK NEDEN ÇÖZÜM DEĞİL?

Küçülen bir insanın daha güçlü olması, onun kaçmasını sağlamıyor. Çünkü zıplamak için kasların zemine enerji aktarması gerekir ve boyut küçüldükçe bu enerji aktarımı zorlaştırır.

Örneğin, uzun ve kısa boylu iki kişinin trambolinde zıpladığını düşünelim. Uzun kişi, daha fazla esneyerek daha çok hız kazanabilir. Ancak kısa kişi, çok daha kısa sürede tam açılıma ulaşır ve daha az enerji aktarır.

Daha küçük bir insan, sıçramaya başladıktan sonra yere uyguladığı kuvvetin tam olarak aktarılmadan ayaklarının yerden kesilmesine neden olur. Bu da zıplama yüksekliğini ciddi şekilde sınırlar.

Amsterdam Vrije Üniversitesi’nden biyomekanik uzmanı Dr. Maarten Bobbert, küçültülmüş bir insanın “görece yüksek” zıplayabileceğini, ancak mutlak anlamda çok yükseğe çıkamayacağını belirtiyor. Profesör Sutton’a göre bir bozuk para büyüklüğüne indirgenen bir insan yalnızca 5 ila 10 cm havalanabilir. Yani blenderdan kaçmak için yetersiz bir yükseklik.

İŞE YARAYAN KAÇIŞ YÖNTEMİ HANGİSİ?

Eğer blenderdan kurtulmak istiyorsanız, doğadaki hayvanlardan ilham almalısınız. Bunun için en iyi yöntem “katapult tekniği” kullanmaktadır.

Profesör Sutton, bir lastik bant yardımıyla kendini fırlatmanın en iyi kaçış yolu olduğunu söylüyor. Çünkü bu sistem, küçük boyutlardaki canlılar için kaslardan çok daha fazla güç sağlayabilir.

Bu prensip, yaylı sistemlerle çalışan böceklerin sıçrama mekanizmasına benzer.

Örneğin: Kurbağa zıplayan böcek (froghopper), kaslarının gücünü kullanarak değil, bacaklarındaki yay benzeri yapıları kullanarak 65.000 watt/kg güç üretebilir.

Kapan çeneli karıncalar, çenelerini yere vurarak tam 200.000 watt/kg güçle havaya fırlayabilirler.

İnsan kasları ise en fazla 100 watt/kg güç üretebilir. Bu yüzden bir yay veya esnek bir cisim kullanarak fırlamak, kas gücüyle zıplamaktan çok daha verimli bir yöntemdir.

GOOGLE’IN BLENDER SORUSUNUN DOĞRU CEVABI NE?

Blenderdan kurtulmak için yapmanız gereken, tıpkı böcekler gibi yaylanarak sıçrayacak bir sistem oluşturmak. Eğer blenderın metal bıçaklarını eğip bir yay gibi kullanabilir veya bir lastik bant yardımıyla kendinizi fırlatabilirseniz, bilimsel olarak en etkili kaçış yöntemini kullanmış olursunuz.